ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ

ΕΡΩΤΩΝ κος Γκιόκας Γιάννης (Βουλευτής ΚΚΕ)

Κύριε Υπουργέ, δεν υποτιμάμε κανένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή τα σχολεία και το εκπαιδευτικό σύστημα συνολικότερα, ….  το ζήτημα της μεταφοράς των μαθητών, έχει από την αρχή της χρονιάς εξελιχθεί, στην κυριολεξία, σε έναν πραγματικό εφιάλτη για τους γονείς, για τις λαϊκές οικογένειες.

Έχει διαμορφωθεί –από πέρυσι επί της ουσίας- με ευθύνη και της προηγούμενης κυβέρνησης και της σημερινής, μια τραγική κατάσταση όπου χιλιάδες παιδιά μετακινούνται με ευθύνη των γονιών τους, με αποτέλεσμα να χάνονται μεροκάματα, να δίδονται δεκάδες ποσά σε ταξί και να αδειάζουν οι τσέπες. Χιλιάδες παιδιά της Ειδικής Αγωγής να μένουν στα σπίτια τους, το οποίο ακυρώνει και την όποια πρόοδο έχουν κάνει αυτά τα παιδιά. Υπάρχουν καταγγελίες από σχολεία Ειδικής Αγωγής όπου τα μισά παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο.

Υπάρχουν τα παιδιά των μουσικών σχολείων -τα σχολεία αυτά, όπως ξέρετε, έχουν κι έναν υπερτοπικό χαρακτήρα- τα οποία πρέπει να μετακινούνται είκοσι και τριάντα χιλιόμετρα καθημερινά και είναι στον αέρα.

Και, βέβαια, αυτή η κατάσταση στην επαρχία ή σε πιο απομακρυσμένες περιοχές της Αττικής, για παράδειγμα, στον Ωροπό, στο Σαρωνικό, είναι ακόμα πιο οξυμένη, ακόμα χειρότερη.

Η ευθύνη έχει γίνει μπαλάκι, από τους Δήμους στις Περιφέρειες και από τις Περιφέρεις στους Δήμους. Οι οφειλές προς τους μεταφορείς δεν έχουν ακόμη καταβληθεί. Οι συμβάσεις είναι στον αέρα. Και η κατάσταση αυτή επιβαρύνει τις λαϊκές οικογένειες.

Υπάρχει και το φαινόμενο -ιδιαίτερα στην επαρχία- να παίρνονται πίσω από τους μαθητές τα μαθητικά πάσο, επειδή, λέει, δεν καλύπτονται από τις χιλιομετρικές αποστάσεις που θέτει ο νόμος.

Επίσης, στα αστικά κέντρα παιδιά που κινούνται με τα μέσα μαζικής μεταφοράς να μην έχουν, εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης, να πληρώσουν το εισιτήριο –κάτι πάρα πολύ φυσιολογικό- και οι ελεγκτές να τους κατεβάζουν στη μέση του δρόμου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλειά τους.

Εμείς θεωρούμε ότι η Κυβέρνηση πρέπει να πάρει την ευθύνη της. Να μην κρύβεται πίσω από Δήμους ή Περιφέρειες. Να αποπληρωθούν άμεσα οι οφειλές προς τους μεταφορείς και κυρίως να εξασφαλιστεί η δωρεάν και ασφαλής μετακίνηση των μαθητών με ευθύνη του Κράτους. Να καταργηθεί ο χιλιομετρικός περιορισμός για τη χορήγηση μαθητικών πάσο και να εξασφαλιστεί η δωρεάν μετακίνηση για τα αστικά μέσα μαζικής μεταφοράς.

Θα θέλαμε την απάντηση του κυρίου Υπουργού σε αυτές τις ερωτήσεις.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ (Υπουργός Εσωτερικών): …

Οι μεταφορές αφορούν περίπου διακόσιους χιλιάδες μαθητές σε ολόκληρη την Ελλάδα. Και είναι αλήθεια ότι από την πρώτη μέρα που αναλάβαμε, εντοπίσαμε τον κίνδυνο να καταρρεύσει πλήρως το σύστημα για τρεις κυρίως λόγους:

Πρώτον, διότι οφείλονταν πάνω από 150.000.000 στους μεταφορείς για τα δύο προηγούμενα έτη, τα οποία δεν είχαν καταβληθεί.

Δεύτερον, διότι η εφαρμοζόμενη Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον τρόπο υπολογισμού ήταν διαμορφωμένη με τέτοιο τρόπο που δημιουργούσε εξαιρετικά μεγάλες δαπάνες.

Τρίτον, διότι ενδεχομένως και ο αριθμός των δικαιούχων δεν ήταν με ακρίβεια     προϋπολογισμένος σωστά, με αποτέλεσμα να σπαταλούνται τα προηγούμενα χρόνια κονδύλια και έτσι σήμερα να έχουμε δυστοκία στην αποτελεσματικότητα.

Εμείς διαπιστώσαμε ότι το 2012 είχαν καταβληθεί από τα 98 εκατομμύρια που οφείλονταν μόνο 15 εκατομμύρια στους μεταφορείς ενώ το 2011 είχαν καταγραφεί περίπου 52 εκατομμύρια οφειλές προς τους μεταφορείς, συνολικά, δηλαδή, 150 εκατομμύρια μείον τα 15 που κατεβλήθησαν, όταν αναλάβαμε οφείλονταν περίπου 135 εκατομμύρια.

Το πρώτο ζήτημα που αντιμετωπίσαμε ήταν η εφαρμογή του σχετικού άρθρου του «Καλλικράτη», το οποίο δεν επέφερε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Μετεφέρθη η αρμοδιότητα στους δήμους. Έδωσα εντολή οι αποκεντρωμένες να καταγράψουν σε τι φάση βρίσκονται οι διαγωνισμοί και η αποτύπωση της πραγματικότητας μας είπε ότι όλοι οι διαγωνισμοί που είχαν τρέξει, περίπου 30 έως 40, βγαίνουν άγονοι και ότι δεν θα έχουμε μεταφορές το Σεπτέμβριο. Μιλάμε για το μήνα Ιούλιο, λοιπόν. Εντατικοποιήσαμε τις ενέργειές μας για να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα. Και αυτό έγινε.

Παρετάθη για τρίτη φορά με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία θα κυρωθεί τις επόμενες ημέρες, η δυνατότητα αυτή να παραμείνει στις περιφέρειες και αποφασίσαμε να οριστικοποιηθεί αυτή η αρμοδιότητα να κατακυρωθεί στις περιφέρειες και αυτές και για λόγους διαφάνειας και για λόγους αποτελεσματικότητας αλλά και για λόγους οικονομίας κλίμακος θα κάνουν τους διαγωνισμούς από εδώ και πέρα. Με την Πράξη καλύπτεται η μεταφορά το επόμενο σχολικό έτος. Θα ήθελα εδώ να ευχαριστήσω και τους μεταφορείς που προσέφεραν έκπτωση 17% στα τιμήματα για τη χρονιά 2012 – 2013, όταν κάναμε τη σχετική συζήτηση.

Επίσης, αφού λύθηκε το νομικό ζήτημα, δώσαμε να πληρωθούν 22 εκατομμύρια έναντι των οφειλομένων και δεδουλευμένων, ώστε να αρχίσει να απομειώνεται η οφειλή και έτσι να προσέλθουν οι μεταφορείς. Και οι μεταφορείς προσήλθαν σ’ όλη σχεδόν τη χώρα, κυρίως τα ΚΤΕΛ και τα ΤΑΞΙ, με εξαίρεση κάποιες περιοχές, τις οποίες νομίζω κι εσείς αναφέρατε. Εκεί υπάρχει μια εμπλοκή με το Γενικό Λογιστήριο, το οποίο εφαρμόζει μια εγκύκλιο του αρμοδίου διευθυντή, περικοπής 20% των οφειλομένων και δεδουλευμένων χρημάτων και θα δούμε πως θα αντιμετωπιστεί από το αρμόδιο Υπουργείο εκείνο το ζήτημα.

Οφείλω πάντως να σας πω, ότι το επόμενο διάστημα εμείς προσπαθούμε να εκταμιεύουμε πόρους με βάση τη ρευστότητα που μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε το λογιστήριο για να συνεχίσουμε να πληρώνουμε με συνέπεια τους μεταφορείς ώσπου να καλυφθεί το συνολικό χρέος και βάζουμε μπροστά, εκτός από την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας όχι μόνο για την κύρωση της Πράξης αλλά και για την οριστική μεταφορά της αρμοδιότητας στις περιφέρειες, και τη διαπραγμάτευση για την αναμόρφωση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ώστε να μειωθούν πραγματικά τα κόστη, να εναρμονιστούν με τις τιμές της αγοράς και να εξυπηρετηθούν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σύνολο των μαθητών που έχουν ανάγκη.

Αντιλαμβάνεστε ότι απλωνόμαστε ως Υπουργείο Εσωτερικών ως εκεί που μας δίδει την οικονομική δυνατότητα το αρμόδιο χρηματοδοτούν Υπουργείο, το Υπουργείο Οικονομικών. Θα το κάνουμε αυτό μέχρι τέλος προσπαθώντας να επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος):   Ο κ. Ιωάννης Γκιόκας έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΚΙΟΚΑΣ: Κύριε Υπουργέ, απαντήσατε με μια περιγραφή της κατάστασης που παραλάβατε και των ενεργειών που υποτίθεται κάνετε για να λύσετε το πρόβλημα. Πείτε μας συγκεκριμένα, αν γίνεται, στη δευτερολογία σας πότε τα παιδιά θα έχουν δωρεάν μετακίνηση στα σχολεία τους. Αυτήν τη στιγμή και τα τηλέφωνα, που λάβαμε σήμερα με αφορμή τη συζήτηση της σημερινής επίκαιρης ερώτησης, μας λένε ότι υπάρχουν σε διάφορες περιοχές κινητοποιήσεις, διαμαρτυρίες γονιών, συλλόγων γονέων.. Πείτε μας πότε θα ξεκινήσει η δωρεάν μετακίνηση των μαθητών.

Δεύτερο ζήτημα: Η μεταφορά της αρμοδιότητας στην περιφέρεια δεν θα λύσει το πρόβλημα, απλά μπορεί να το ανακυκλώσει ή να το παρατείνει. Από τη στιγμή που τα κονδύλια δε θα υπάρχουν, από τη στιγμή που η περιφέρεια δεν θα έχει τη δυνατότητα, απλά θα αλλάξει ο υπόχρεος φορέας για να λύσει το πρόβλημα. Το πρόβλημα όμως θα παραμένει.

Αναφερθήκατε επίσης σε διακόσιους χιλιάδες δικαιούχους του δικαιώματος της μεταφοράς. Είναι διακόσιοι χιλιάδες δικαιούχοι με βάση τους νόμους που εσείς έχετε θεσπίσει. Διότι σας λέω –και το αναφέραμε και στην ερώτηση- ότι υπάρχουν παιδιά, στα οποία κανονικά θα έπρεπε να τους δίνετε το δικαίωμα της απόκτησης μαθητικού πάσο και δεν το έχουν, λόγω των χιλιομετρικών αποστάσεων –απαράδεκτων, εμείς λέμε- που θέτει ο νόμος: Τέσσερα χιλιόμετρα για μαθητή του λυκείου. Διανύει τέσσερα και τέσσερα χιλιόμετρα -δηλαδή, οχτώ χιλιόμετρα- ο μαθητής του λυκείου καθημερινά και αυτός δε δικαιούται μαθητικό πάσο. Άρα, και ο αριθμός των δικαιούχων, κατά τη γνώμη μας, θα έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερος.

Επιπρόσθετα, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι αυτήν τη στιγμή με τη διαδικασία των συγχωνεύσεων των σχολικών μονάδων που υλοποιείται, αντικειμενικά πολλαπλασιάζεται και ο αριθμός των παιδιών που έχουν ανάγκη μετακίνησης. Εδώ έχουμε πληροφορίες, καταγγελίες από αγροτικές περιοχές, ότι μετακινούνται ολόκληρες οικογένειες προκειμένου τα παιδιά τους να είναι δίπλα στο σχολείο. Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα. Το πρόβλημα είναι ενιαίο ανεξάρτητα με τις επιμέρους αρμοδιότητες. Πρέπει να υπάρχει δωρεάν και ασφαλής μεταφορά των μαθητών.

Διαφορετικά, κύριε Υπουργέ, οδηγούμαστε σε μια κατάσταση όπου είτε σχολεία θα κλείσουν εξαιτίας αυτού του προβλήματος –κι έχουμε το προηγούμενο των αθλητικών σχολείων που διακόπηκε η μεταφορά και τα σχολεία αυτά επί της ουσίας έκλεισαν- είτε θα λειτουργούν τα σχολεία με βάση την οικονομική δυνατότητα των οικογενειών. Οδηγούμαστε σε μια κατάσταση δηλαδή όπου τα σχολεία, σχεδόν εξ ολοκλήρου, θα λειτουργούν με βάση τις δυνατότητες της «τοπική κοινωνίας», όπως λέγεται, δηλαδή νέα βάρη και νέα χαράτσια στις λαϊκές οικογένειες.

Ήδη σήμερα ζητείται από διευθύνσεις σχολείων, σε γονείς, σε φτωχούς ανθρώπους, σε άνεργους. να καταβάλουν για μια σειρά λειτουργικά έξοδα του σχολείου –για αναλώσιμα, για πετρέλαιο- από την ίδια τους την τσέπη. Κι αυτή η κατάσταση παγιοποιείται και γίνεται καθεστώς πλέον.

Βέβαια εμείς θεωρούμε ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα του «Καλλικράτη». Έχουν ευθύνη όσοι υλοποίησαν και στήριξαν τον «Καλλικράτη», τη μεταφορά δηλαδή αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση, όπως θα πρέπει να είναι, στους δήμους και στις περιφέρειες και σήμερα διαμορφώνεται βάσει του «Καλλικράτη» ένα νέο αποκεντρωμένο σχολείο, το οποίο θα είναι και ιδιωτικοποιημένο και ταξικά διαφοροποιημένο. Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί.

Το ΚΚΕ είχε προειδοποιήσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Επειδή, όμως, το πρόβλημα παραμένει, πείτε μας πότε θα λυθεί, πότε δηλαδή τα παιδιά θα αποκτήσουν μετακίνηση.

Ευχαριστώ πολύ.

 ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Λεωνίδας Γρηγοράκος): Το λόγο έχει ο κύριος Υπουργός για τρία λεπτά.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ (Υπουργός Εσωτερικών): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Η συσσώρευση χρεών και ο τρόπος με τον οποίο οργανώνονταν οι μεταφορές αναμφισβήτητα χρήζουν εξορθολογισμού. (….)

(…) το μήνα Ιούλιο … σε σαράντα δήμους έχουμε άγονους διαγωνισμούς και στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούμε να έχουμε μεταφορά μαθητών σε τριάντα δήμους από τριακόσιους είκοσι πέντε στο τέλος της διαδικασίας.

Αυτό μας οδήγησε στην απόφαση να μεταφέρουμε την αρμοδιότητα στις περιφέρειες, οι οποίες είχαν την εμπειρία και μέσα από πενήντα τέσσερις διαγωνιστικές διαδικασίες στο μέλλον θα μπορούν να τακτοποιούν έγκαιρα τη μεταφορά μαθητών, για να μην εμφανίζονται τα προβλήματα που εμφανίστηκαν τις τελευταίες δυο χρονιές.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση ξέρετε τι χρέη κληρονόμησε το Υπουργείο Εσωτερικών. Στον Προϋπολογισμό ήταν γραμμένα τριακόσια εκατομμύρια λιγότερα και τα απέδιδαν οι διαχειριστές του ζητήματος, οι πολιτικοί, σε τυπογραφικό λάθος. Πρέπει, λοιπόν, τώρα να διορθώσουμε μια στρέβλωση, διότι επί έξι μήνες πλήρωναν οι ΟΤΑ τους ΚΑΠ, τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, σαν να ήταν να πάρουν στο τέλος του οικονομικού έτους 2,7 δισεκατομμύρια, ενώ πήραν 2,4 δισεκατομμύρια, τα οποία συρρικνώθηκαν ακόμη περισσότερο, διότι συρρικνώθηκαν τα έσοδα.

Τέλος, θέλω να πω ότι είναι πολύ σημαντικό να επαναπροσδιορίσουμε ποιοι είναι οι δικαιούχοι της μεταφοράς, πόσο στοιχίζει το επιβατοχιλιόμετρο, με ποιον τρόπο πρέπει να οργανώνονται τα δρομολόγια, για να μην γίνεται το πάρτι που γινόταν τα προηγούμενα χρόνια, ώστε να καλύπτονται οι μαθητές που πραγματικά έχουν ανάγκη και όχι να πληρώνουν οι μαθητές που έχουν ανάγκη αυτούς που πραγματικά θέλουν σπάταλα να διαχειριστούν αυτό το σύστημα.

Αυτό, λοιπόν, θα προκύψει μέσα από μία διαπραγμάτευση που θα γίνει αμέσως μετά τη νομοθετική πρωτοβουλία που θα εκδηλώσουμε τις αμέσως επόμενες ημέρες για την οριστική διευθέτηση του ζητήματος μεταξύ όλων των εμπλεκομένων Υπουργείων και φορέων, του Υπουργείου Παιδείας, που καταγράφει και πρέπει να το κάνει με αυστηρότητα ποιοι είναι οι πραγματικά δικαιούχοι, των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών και του Υπουργείου Οικονομικών. Βεβαίως, εφόσον μπαίνουμε και στα χωράφια των αστικών ή υπεραστικών μεταφορών και των πάσο, εκεί ενδεχομένως να χρειαστεί να εμπλακεί και το συναρμόδιο Υπουργείο, το οποίο, όταν είχα την τιμή να διοικώ, θα θυμάστε ότι είχε μειώσει τη μεταφορά για τις ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες, μέσα στις οποίες ήταν πρώτοι οι μαθητές και οι φοιτητές.

Ευχαριστώ πολύ.